sharaxa Jazariyaha Reer Taqwa
Makhrajka labad waa Xaqliga ama dhunta
Xalqiga ama hunguriga ama dhuunta wax uu leyahay 3 boos wax aka so baxa 6 xaraf oo kala ah hamza haa cayn xaa khaa iyo qayn (ء ه – ع ح – غ خ ) waxaa lagu magacaba xuruuful xalqiyah
Eeg sawrka
Booska u fogi ee xaga labta si xiga(Aqsal Xalqi) wax aka so baxa 2xaraf ( الهمزة – الهاء).
.
أمثله :
Tusaalayasha hamzada
الهمزة : ( يؤمنون – تأويلا – جئنا – إذا شاء أنشره ).
Tusaalayasha Hada
حرف الهاء : ( الله – أهدى – اِهدنا – مطهره – تقاه – العِهن –– بأفواههم – منتهاها )
.
Booska Labaad Waa Wasadul Xalqi DHunta bartankeeda Wax aka so baxa 2 xaraf Cayn iyo xaa ( العين – الحاء )
Tusaalayasha Xarafka Cayn
حرف العين : (والله أعلم بأعدائكم –– يعملون – تطلعُ عَلى
ينزعُ عَنها )
Tusaalayasha Xarafka Xaa.
حرف الحاء : ( اِحداهنّ – اِحسانا– المُحسنين – لا أبرحُ حَتى ) .
Booska Sedexaad ee Hungurigu Leyahay waa mesha u sokaysa(Adnal Xalqi) xaga afka so xiga Wax aka so baxa Khaa Iyo Qayn ( الخاء – الغين ).
Tusaalayasha Khaada
حرف الخاء: (أو اخرجوا – يخلد – الخاسرون – خالق – الصآخَّة – الأخ )
Tusaalayasha Qaynka
حرف الغين : (يغفر – استغفر – أفرغ – لاتزغ – ومن يبتغ غير )
Carabku Wuxuu leyahay 10 boos oo ay ka so baxaan 18 xaraf oo kala ah . ق _ ك ج – ش – -ل 5
-ض ر-ن—س –ص 5
ز--ط- ت- ظ –ث 5
–ت- - د-ذ- 3
Qaybta kobaad w aka so baxa 2xaraf qaaf iyo kaaf
1. Mesha u fog carabka (aqsalisan) 2xaraf qaaf iyo kaaf ق _ ك oo lagu magacabo lahwiyatayn
Sharax
Aqsal lisaan waxa daga Qaafka iyo Kaafka Waxa ugu fog Qaafka wuxuu ka soo baxa carabka mesha u danbysa iyo dhabxabaga kore qaybta julicsan ee hilib dalqaha xigta
Kaafka ayaa ku xiga oo daga aqsal lisaan oo ka soo baxa carabka meshisa u danbaysa iyo dhabxanaga kore qaybta adag
Tusaalayasha Qaafka: – الحقّ – يقدر – الحآقَّة – يُشاقِقِ _ يوم تشقَّقُ _ طرائقَ قِددا .
الكاف ( الحكمة _ يكتمون _ سلكَكُم _ نسبحك َ كَثيرا ) Tusaalayasha Kaafka
Tusaalayaal muhiim ah
2 Bartanka carabka (wasadu lisaan)wax aka so baxa ج – ش – ي ) jiim shin iyo yaa Waxaalagu magacaba xuruuf shajariyah
sharax
ج – ش – ي )
tusaalayaal
jiimka( أواجهروا –– حاجَجتم _ اِجتنبوا _ اُجتُثّت _ الرُّجز _ رجسٌ – أتحآجُّون – حآجَّه ).
shiiinka
– يشترون – فيما شَجَر بينهم – إن شَجَرة الزقوم – أخرجَشَطئه ) .
yaada
أيُّها – أيديهم – يظلمون – وإيَّاكم –ولِيِّيَ – ربيُّون – أحيَيناها – )
شِيَعا – ثلثيِ الليل – طرفيِ النهار – الذي يُوسوس ).
fiiro gaara caraba bartamihiisu ku dhici mayo dhabxanaga sare si kastoo aadd iskugu daydo lakin laakiin carabka dhinacyadiisa dhexda ayaa taabana dhabxanaga sare
Qaybta edexaad Carabka dhinacyadiisa (Xaafatu lisaan
waxa ka so baxa Daadka Iyo Laamka
الضاد Daadka sharaxisa
Waxa uu qabsanayaa carabka labadiisa dhinac iyo dhaman ilkaha 32 ilkood
sawrka hose kaasho
1 labada ilkood oo u horeeya e gaduudka ah af
somali waxa lagu dhaha
Fooolal iyo labo hoose wa afar
2 laada ku xiga ee Cagaarka ah Dhoolal iyo labo hoose wa afar.
3. Labada ku xiga miciyo iyo labo hoose afar
4 Labada ku xiga ee Baluuga ah Qoslayaal sida magaca Qoslaaye laga kenay. iyo labada hoose waa afar
5 sedexda is xiga Gawso iyo sedex dhanka kala iyo lix hose wa 12
6 labada u danbaysa Gaws Caqliyeed iyo labada hoose waa afar
halkaas wa 32 ilig hadaba magacyadaasi ma saxbaa mise jiraa qof magac kale oo sax ah u yaqaan
4 fool 4 dhool 4 miciyo 4qoslayasha 12 gaws iyo 4 gaws caqliyeed 32
Xarafka Daadka Marar waxa u sahlan ardayga in carabka geesgiisa midig lagu qabto gawsaha marna qarna waxa usahlan dhanka bidix balse booska uu ka so baxo wa in dhaman 32 ilkood carabka labadiisa dhinac lagu cabursho
Makhrajka laamk
Tusaalayaal
فاضرِب – المستضعفين – الضَّآلين – واغضُض– لانفَضُّوا – تراضَيتم
إلا ما اضطُررتم – أنقضَ ظَهرك–– فرَضتُم – قَيَّضنا
حرف اللَّام:
Laam
tusaalataal
بَدَلناهُم – نُدخِلكم – وَليَتلطَّف – أرسلنا – جعلنا – خَلق – قالَ لَأَتخذنَّ)
قالَ اللَّه – فضلُ اللَّه – لِأُحِلَّ لَكم – فويلٌ لِّلذين –وعلَى اللَّه– ويلٌ لِّلمطففين ).
Qabyta afaraad waxay ka soo baxa 5 makhraj 11 xaraf
Qabyta1aad Nuun wuxuu ka so baxa Nuunka
tusalayaal
أنعمت – أتَعدانِنِي – ونَحنُ نُسبح – فامنُن – من آمنَ
Qabta Afaraad waa Carabka Foodiisa (Darfu lisaan Waxuu leyah 5 makhraj waxaa ka soo baxa 11 xaraf 00 kala ah
1.makhrajka 1aad nuun ن
2. Makhrajka lab- ر
3. Makhrajka3aad لطاء و الَّدال والتاء
4. Makrajka4aad ص – س – ز
5. Majhrajka5aad ظ – ذ – ث
Sharaxada5ta makhraj
Makhrajka koobaad ee nuunka
Makhrajka 2aad raada (ر)
Tusalayaal
أرسلنا – أرض – ثم ارجع – الرَّحمن – حرَّم عليكم – واذكر رَبك –
شهرُ رَمضان – خرَج – فِرعون – ضرَب – أمرَ رَبي بالقسط .
Makhrajka 3aaad(ط-د-ت)
Waxa ka soo baxa للطاء و الَّدال والتاءoo lagu magacabo nadiiciyah
Tusaalayaal
ط : اَطَّلع – الطآمَّة – نَطمس – طَالوت –– أن يطَّوف - اِضطُرَّ
د : أردنا – لقد نَصركم – دآبَّة – دَافق – يرتدِد – أدنى – أشدَّ .
ت : التَّوابين – الفتنة أشَدُّ من القَتل – أصابَتكم -فخانتَاهما – تَتَوفَّاهم .
Tusalayal kale
كدتَّ تَركن – قّالت طّاّئفة ّّّ - أثقلت دَّعوا – بسطتَ – اِستطاع –أعتدت لهنَّ – أعتدنا .
Makhrajka 4AAD wax aka so baxa ( ص – س – ز xuruuf asliyah
Eeg sawirka
tusalayaasha 3xaraf eeg
ص :الصَّالحين – أصحاب – اَصطَفى – القصَص – يصطَرِخون – تَصدِية – قصد السَّبيل – حَرَصتُم .
س : وَالسَّماء – فاستَقِم – اِستغفر – يبسُط – فوسطنَ – المسجد –المسجور – بالقسطاس –.
ز : الزُّور – أَزواجا – لَيُزلِقونك – برزقٍ – يزرعون – كَنَزتم - – الرُّجزَ – فعزَّزنا –– زبورا.
.
Makhrajka 5aad waa ( ظ – ذ – ث ) xuruuf lathawiyah
Tusaalayaal
الظّاهِر – يَعَضُّ الظَّالم – أَوَعَظْتَ – مَحْظُورا
الذَّاريات – الأذقان – ذاق – واذكُر- مَحْذورا
الثَّاقب – قِثَّائِها – الأجداث – ثالثُ ثَلاثة – حيثُ ثَقِفتموهم – النَّفاثات – ثُم
Tusalyal kale
إذ ظَّلموا – يلهث ذَّلك – إذ زَين – وإذ زَاغت الأبصار .
شفتان
Bashimaha wax aka so baxa 4 xaraf oo ka soo baxa laba makhraj
Waxa lagu magacaba Xuruuf shafawiyah
Makhrajka koobaad wax aka so baxa 3 xaraf oo kala ah
ب م- و-
Xarafka 1aad waa Miim
Tusalayasha miimka
م : أمًّن – ولمّا – مَثلا -– قل اللهمَّ مَالك المُلك – لهم مَا – أنعمت .
-----------------------------------------
Xarafka labaad waa bada
Tusalayasha Bada
ب : حبَّبَ – أبصارهم - ولا يغتب بَّعضكم – اضرب بِعصاك – الأسب
Xarafka
3aad waa Waawga
Waawga aan madka ahayn weye
بالغدوِّ وَالأصال – مَوئلا – اتقَوا
وَّامنوا .
Tusalayasha fada
ف : النفَّاثات – أفواجا –– فليستعفِف – تعرفُ فِي وجوههم.
sharaxa Jazariyaha Reer Taqwa
15 saac ayaa ku baxday badalida sharaxada sawirada ee adiguna ku bixo wax u dhigma si aad u fahanto waa laguu dadalayee dadaal ardayoow muhiimadeenu wa in aad barato diinta alle meel aad garto jzklh