Manthumatu ajruumi xifdis Ciida Ciida Li Sh. Xanaafi Xafidahu'Allaaah
بَابُ الإِعْرَابِ
Baabul Icraab
________
13- الاِعْرَابُ تَغْييرُ أَوَاخِرِ الكَلِمْ
Al icraab taghyiir awaakhiril kalim
تَقْدِيرًا اوْ لَفْظًا فَذَا الحَدَّ اغْتَنِم
taqdiiran aw lafdan fadalikal xata ightanam
14- وَذَلِكَ التَّغْيِيرُ لاِضْـطِرَابِ
Wadalikal taghyiiru li idiraabi
عَوَامِلٍ تَدْخُلُ لِلإِعْرَابِ
Cawaamilin dadkhul lil icraabi
15- أقْسَـامُهُ أَرْبَعَـةٌ تُـؤَمُّ
Aqsamuhu arbacatun tu'awamu
رَفْـعٌ وَنَصْـبٌ ثُمَّ خَفْضٌ جَـزْمُ
Rafcu wanasbu thuma khafdu jazmu
16- فَالأَوَّلاَنِ دُونَ رَيْبٍ وَقَــعَا
Fal awalaani Duuna rebin waqacaa
فِي الاِسْمِ وَالفِعْلِ المُضَارِعِ مَعَا
Fil ismi walficlil mudarici macaa
17- فَالاِسْمُ قَدْ خُصِّصَ بِالجَرِّ كَمَا
Fal ismu qadkhusisa biljari kamaa
قَدْ خُصِّصَ الفِعْلُ بِجَزْمٍ فَاعْلَمَا
Qadkhusisal ficlu bijazmin faclamaa
**
Inta kore horaad u soo xifdisay innta hoosaa kugu cusub
waa 18 ilaa 37 waa 15 sadar lee ma wayna isku day alahaba ku sahlayee
بَابُ عَلاَمَاتِ الرَّفْعِ
Baabu calaamaatil Rafci
___
18- ضَـمٌّ وَوَاوٌ أَلِـفٌ وَالنُّـونُ
Damu waawu alifu walnuunu
عَلاَمَةُ الرَّفْعِ بِهَا تَكُونُ
Calaamatul rafci bihaa takuunu
19- فَارْفَعْ بِضَمٍّ مُفْرَدَ الأَسْـمَاءِ
Farfac bidammin mufradal asmaa'i
كَجَاءَ زَيْدٌ صَاحِبُ العَلاَءِ
Kajaa'a raydu saaxibul cala'i
20- وَارْفَعْ بِهِ الجَمْعَ المُكَسَّرَ وَمَا
Warfac bihil jamcal ukasara wamaa
جُمِعَ مِنْ مُؤَنَّثٍ فَسَلِمَا
Jumica min muwanathin fasalimaa
21- كَذَا المُضَارِعُ الَّذِي لَمْ يَتَّصِلْ
kadaal mudaricul ladii lamyatasilu
شَيءٌ بِهِ كَيَهْتَدِي وَكَيَصِلْ
Sheeu'u bihi kayahtadii wakayasil
22- وَارْفَـعْ بِوَاوٍ خَمْسَةً أَبُوْكَ
Warfac biwaawin khamsatan abuuka
أَخُـوكَ ذُو مَـالٍ حَمُـوكَ فُوكَ
akhuuka duumalin xamuuka fuuka
23- وَهَكَذَا الجَمْعُ الصَّحِيحُ فَاعْرِفِ
wahakadaal jamcul saxiixu facrifi
وَرَفْعُ مَا ثَنَّيـْـتَهُ بِالأَلِفِ
warafcu ma thanaytahu bil'alifi
24- وَارْفَعْ بِنُونٍ يَفْعَلاَنِ يَفْعَلُونْ
Warfac binuunin yafcalaani yafcaluun
وَتَفْعَــلاَنِ تَفْعَـلِينَ تَفْعَـلُونْ
Tafcalaani tafcaliina tafcaluuun
بَابُ عَلاَمَاتِ النَّصْبِ
Baabu Calamaatil nasbi
__________
25- عَلاَمَةُ النَّصْبِ لَهَا كُنْ مُحْصِيَا
Calaamatul nasbi lahaa kun muhsiyaa
الفَتْحُ وَالأَلِفُ وَالْكَسْرُ وَيَا
Alfatxu wal'alifu wakasru wa yaa
26- وَحَذْفُ نُونٍ فَالَّذِي الفَتْحُ بِهِ
Waxadfu nuunin fal'ladi fatxu bihi
عَلاَمَةٌ يَا ذَا النُّهَى لِنَصْبِهِ
Calaamtu yaa daanuhaa linasbihi
27- مُكَـسَّرُ الجُمُوعِ ثُمَّ المُفْرَدُ
Mukasarul jumuuci thumal mufriduu
ثُمَّ المُضَارِعُ الَّذِي كَتَسْعَدُ
Thumal mudaricu ladi katascadu
28- بِالأَلِفِ الخَمْسَةَ نَصْبَهَا التَزِمْ
Bil alifil khamsata nasbaha altazim
وَانْصِبْ بِكَسْرٍ جَمْعَ تَأْنِيثٍ سَلِمْ
Wansab bikasrin jamca taaniithin salim
29- وَاعْلَـمْ بِأَنَّ الجَمْعَ وَالمُثَنَّى
Waclam bi anal ja,,ca wal muthanaa
نَصْبُـهُمَا بِاليَـاءِ حَيْـثُ عَـنَّى
Nasbuhumaa bilyaa'i xaythu canaa
30- وَالخَمْسَةُ الأَفْعَالُ نَصْبُهَا ثَبَتْ
walkhamsatul afcaalu nasbuhaa thabat
بِحَذْفِ نُونِهَا إِذَا مَا نُصِبَتْ
Bixadfi nunihaa idaa manusibat
بَابُ عَلاَمَاتِ الخَفْضِ
baabu calaamaatil khafdi
___
31- عَلاَمَةُ الخَفْضِ الَّتِي بِهَا يَفِي
Calaamatul khafdil lati biha yafii
كَسْـرٌ وَيَـاءٌ ثُمَّ فَتْـحٌ فَاقْتَفِ
Kasru waya'u thuma fatxu faqtafii
32- فَالخَفْـضُ بِالكَسْرِ لِمُفْـرَدٍ وَفَا
fal khafdu bilkasri limufradin wafaa
وَجَمْعِ تَكْسِيرٍ إِذَا مَا انْصَرَفَا
wajamci taksirin ida mansarafaa
33- وَجَـمْعِ تَأْنِيثٍ سَلِــيمِ المَبْنَى
Wajamci tanithin salimil maba
وَاخْفِضْ بِيَاءٍ يَا أَخِي المُثَنَّى
Wakhfid biyaa'in ya akhil muthanaa
34- وَالجَمْعَ وَالخَمْسَةَ فَاعْرِفْ وَاعْتَرِفْ
Waljamca wal khamsata facrif wactarif
وَاخْفِضْ بِفَتْحٍ كُلَّ مَالاَ يَنْصَرِفْ
Wakhfid bifatxin kula malaa yansarif
بَابُ عَلاَمَاتِ الجَزْمِ
baabu calaatil jazmi
____
35- إِنَّ السُّكَونَ يَا ذَوِي الأَذْهَـانِ
Ina sakuuna yaa dawiil adhaani
وَالحَذْفَ لِلجَزْمِ عَلاَمَتَانِ
Walxadfa liljazmi calaamataani
36- فَاجْزِمْ بِتَسْكِينٍ مُضَـارِعًا أَتَى
Fajzim bitaskiinin mudarican ataa
صَحِيـحَ الآخِـرِ كَلَـمْ يَقُمْ فَتَى
Saxiixal akhiiri kalim yaqu fataa
37- وَاجْزِمْ بِحَذْفٍ مَا اكْتَسَى اعْتِلاَلاَ
Wajzim bixadfin maktasaa ictilaalaa
آخِرُهُ وَالخَمْسَةَ الأَفْعَالاَ
Akhiruhu walkhaamsatal afcaalaa
Intaan hadaad xifdiso cid kaa fican ma jirto ada dadka ugu sareeya
Allahu akbar aloow u shal qofkii doonaya dintada barashadeda aamin u soo
duceeya adinkana walahiina kale adna malaf ku ducaynayee
Qofkii so wada xifdin waya jaanis kalu helayaa lakin iska sii jilci ugu yaraan jzklh
Ducada hanaga ilaawina safaro ayaan ku jirnaayee
Manthumatu ajruumi xifdis Ciida Ciida Li Sh. Xanaafi Xafidahu'Allaaah
Ciida Kadib ayaa la iska rabaa 18- ilaa 37 Qofkii intaan soo xifdiya abaal marin ayaa la gudoon siindoonaa aad u wayn ogoowna albaabki cilmiga waad jabisay fahanki lee ku dhiman taasna anaga kamasuul ah alle bari dadaal ku cel celi jzklh